STRATEJİK FİKRİ HAKLAR YÖNETİMİ

STRATEJİK FİKRİ HAKLAR YÖNETİMİ

Ünlü İngiliz yazar ve öğretim üyesi Prof. Dr. J.R.R. Tolkien tarafından yazılan Yüzüklerin Efendisi üçlemesi “Dünya Değişiyor!” sözü ile başlar. Aynı söz bugün için de geçerli, aslında dünya değişmeyi hiç bırakmadı, bazılarımız hatta insanlığın büyük bir çoğunluğu belli bir dönem doğaya aykırı davranarak değişime direndiler sadece. Bugün hızını iyice arttırmış olan teknolojik gelişmeler ister istemez içinde yaşadığımız kültüre de etki etmekte ve yerleşmiş kültürel kalıplar birer birer çökmekte. Yükselen müşteri beklentileri nedeniyle Endüstri 4.0’ın da etkisi ile katma değer yaratan ekonomi modeli daha fazla önem kazandığından bugün, yeni çalışma ve iş modelleri birer birer ortaya çıkmakta.

Katma değer yaratan ekonomik model, yaratıcı fikir ve bu fikirlerden sağlanan katma değer ile beslendiğinden ve geliştiğinden inovasyonun hızı da bugün epeyi artmış durumda. Hatta o derece artmış durumdaki bugün artık birden fazla yaratıcı ekibin bir araya gelerek inovasyon – yaratıcı fikir temelli ürünleri daha hızlı bir şekilde ticarileştirmeleri üzerinde ciddi adımlar atılıyor, Avrupa Birliği’nin hibe projesi olan Horizon 2020 de buna iyi bir örnek. Dolayısıyla yaratıcı fikirlerden katma değeri yüksek fikri ürünler üretmek o ürünün sahibi şirketlerin piyasa değerini yükselttiği gibi onlara yüksek gelir ve rekabet avantajı da sağlıyor.

İşte bu safhada katma değeri yüksek fikri ürünlerin doğru bir strateji ile yaratılması ve doğru bir strateji ile de korunması son derece büyük önem arz eder bir noktaya ulaşmış durumda. Bugün artık, işbirliği ve strateji kavramları katma değeri yüksek fikri ürünlerin yaratımı safhasının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir diyebiliriz. Doğru bir iş modeli ile katma değeri yüksek bir fikri ürünün doğru bir pazarlama stratejisi ile pazara sunulması ne kadar elzem ise işbu ürünün şirketin pazarlama stratejisi ile uyumlu ve doğru bir fikri hak stratejisi ile korunması ve yönetilmesi de o derece gereklidir. Eğer fikri ürün ve bunun üzerinde oluşacak fikri hakların tesisi doğru zamanlama temelinde, sürecin en başından başlamak üzere stratejik olarak kurgulanmaz ve yönetilmez ise ürün ne kadar katma değeri yüksek bir ürün de olsa doğru bir fikri hak yönetimi ve koruması sağlanamayacağından ticarileştirildiğinde ister istemez şirketin değerindeki ve rekabet gücündeki artışı olumsuz yönde etkileyecek bir vasfa bürünecektir. Örneğin ayırım gücü yüksek bir markanın doğru bir tasarım ve görsel kimlik uzmanı ile yaratımının önemi yanında anılan markanın doğru bir fikri hak stratejisi ile korunarak, ticarileştirilmesi ve yönetilmesi de bir o kadar önemlidir.

Fikri hak yaratım sürecinin başında yapılan hatalar ve bu hatalardan dolayı yaşanılan sorunlardan mütevellit uyuşmazlıklar ile birçok kez karşılaşan Özden & Güçlü Hukuk, ülkemizdeki sanayinin doğru bir fikri hak stratejisi ile doğru fikri ürünler yaratma konusunda gelişimi amacıyla, verdiği hizmetler arasına “Stratejik Fikri Haklar Yönetimi” hizmetini de eklemiştir. Yurt dışında ülkemize nazaran daha fazla bilinen ve uygulaması yaygınlaşmış olan fikri hakların stratejik yönetimi multi disipliner diyebileceğimiz birden fazla disiplini içinde barındıran bir hizmet olup, fikri ürünlere sahip olan şirketlerin bu ürünlerinin bir sınıflandırmasını yaparak ne derece etkin korunduklarından başlayıp, hangi stratejilerle daha etkin ve verim alabilecek bir şekilde ticarileştirebileceklerine, ürüne ve ticari rekabet çevresine en uygun olan hangi ticarileştirme stratejilerini uygulayabileceklerinden, gelecekte hangi inovatif fikirlere dayalı ne çeşit ürünler geliştirmeleri gerektiğine kadar ufuk açan geniş bir perspektif sunmaktadır. Şirket hacmi ve fikri hak portföylerinin büyüklüğüne göre farklılık arz edebilecek olan fikri hakların stratejik yönetimi hizmetini Alman çözüm ortağı Stellbrink & Partner tarafından geliştirilen analitik yazılımları ile de pekiştiren Özden & Güçlü Hukuk, fikri ürün geliştirerek rekabet ortamında güçlü bir konuma sahip olmak ya da elindeki fikri hakları doğru yöneterek ticarileştirip rekabet gücünü ve gelirini arttırmak isteyen şirketlere bu sayede destek olmayı amaçlamaktadır.

“Stratejik Fikri Haklar Yönetimi” hizmeti genel olarak makro ve mikro tabanlı olmak üzere modüller halinde verilmekte olup sürecin başında hizmeti alacak şirketin var olan fikri ürünlerinin bir denetimi (“IP Audit”) yapılmakta, ürünler yerel ve global anlamda yayılmakta (“Landscaping”) ve kümelenmektedir (“Clustering”). Hangi fikri hakkın fikri ürüne ne kadar etki ettiği, fikri ürünün piyasada etkin kullanılıp kullanılmadığı, fikri ürünün sağladığı katma değer oranında yeterli getiriyi şirkete kazandırıp kazandırmadığı, doğru bir lisanslama ya da satış, pazar gücü, işbirliği, bağışlama stratejilerinin oluşturulup oluşturulmadığı, şirketin rekabetçi ortamı da baz alınarak incelenmekte, uygun olan hangi alanda fikri ürün yaratılabileceği üzerinde durularak şirketin geleceğe yönelik doğru fikri hak stratejilerinin oluşturulmasına çalışılmaktadır. Risk yönetimi ve doğru ticarileştirme stratejilerini de içinde barındıran fikri hakların stratejik yönetimi hizmeti bunun, şirket içinde kalıcı yönetim tarzı ve bir kurum kültürü haline gelmesi açısından bir Şirket İçi Fikri Hak Politikası ve Uygulama Planı oluşturulması aşamalarını da kapsamakta, “Genel Fikri Haklar”, “Doğru Ticarileştirme Modelleri”, “Değişim Yönetimi”, “İnovasyon” gibi eğitim modüllerini de içermektedir.